Het heropstartrecht: een nieuwe adem voor werknemers die ontslag nemen

Wat is het heropstartrecht?

Normaal gesproken leidt een vrijwillig ontslag tot een uitsluiting van het recht op werkloosheidsuitkeringen, behalve in specifieke gevallen (bijvoorbeeld wanneer er sprake is van een gegrond ontslagmotief). Met het heropstartrecht kan een werknemer nu ontslag nemen en toch tijdelijk werkloosheidsuitkeringen ontvangen, mits strikte voorwaarden vervuld zijn.

Het gaat dus niet om een universeel recht, maar om een gerichte en uitzonderlijke maatregel.

Toegangsvoorwaarden

Om gebruik te maken van het heropstartrecht moet de werknemer voldoen aan de volgende voorwaarden:

• Een solide loopbaan: minstens 3.120 gewerkte dagen kunnen aantonen, wat overeenkomt met ongeveer 10 jaar beroepservaring.

• Eenmalig gebruik: dit recht kan slechts één keer per loopbaan ingeroepen worden.

• Een formele aanvraag: de werknemer moet binnen de 30 dagen na de kennisgeving van de RVA een aanvraag tot omzetting indienen bij het werkloosheidsbureau.

Duur van de uitkeringen

Het heropstartrecht geeft recht op maximaal 6 maanden werkloosheidsuitkeringen.
Deze periode kan worden verlengd met nog eens 6 maanden als aan de volgende voorwaarden voldaan wordt:

1. Binnen 3 maanden na ontslag start de werknemer een opleiding die leidt naar een knelpuntberoep.

2. De opleiding wordt succesvol afgerond.

Dit stimuleert omscholing naar sectoren met een groot tekort aan arbeidskrachten, terwijl werknemers tijdens hun transitie financieel ondersteund worden.

Beperkingen en aandachtspunten

Hoewel het heropstartrecht een vooruitgang is, is het niet voor iedereen de beste oplossing.
Enkele aandachtspunten:

• Beperkte duur: de steun is tijdelijk en nooit langer dan 12 maanden, zelfs met verlenging.

• Onomkeerbaar: eenmaal gebruikt kan dit recht niet opnieuw worden ingeroepen.

• Vergelijking met ontslag om gegronde reden: in sommige gevallen leidt een ontslag wegens de ongeschiktheid van de job slechts tot een gematigde sanctie door de RVA (gemiddeld 8 tot 9 weken uitsluiting), waarna de werknemer opnieuw recht heeft op een uitkering.

• Analyse geval per geval: elke professionele situatie vraagt om een grondige afweging alvorens dit recht in te roepen.

Een hefboom voor professionele mobiliteit

Met deze maatregel wil de overheid de arbeidsmobiliteit bevorderen en de drempels voor omscholing verlagen.

Bronnen

• Programmawet van 18 juli 2025, Belgisch Staatsblad van 29 juli 2025.

• RVA – Statistieken en voorwaarden omtrent ontslag en uitsluitingen (2024).

• FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg – Officiële informatie over werkloosheidsuitkeringen.